Niyet, ibadetlerin sıhhati için oldukça mühimdir. Nitekim imanın temel esası ve rüknü “kalp ile tasdik dil ile ikrar”dır. Bu bakımdan niyet de kalple ve dille edilir. İbadetlerde niyetin sadece kalben edilmesi de şartları sağlasa da dil ile ikrar edilmesi menduptur.
İslam’ın beş şartından biri olan oruç ibadeti için nasıl niyet edileceği sorusuna verilecek cevap da yukarıda belirtilen genel açıklama ile aynıdır. Şöyle ki oruç tutmak isteyen Müslüman, imsak vaktinde yeme-içmeyi keser. Yeme-içmeyi oruç için kesmek, aslında kalben yapılan bir niyettir fakat bunu dil ile ikrar etmek de menduptur.
Ramazan orucuna yahut nafile oruca niyetlenecek kişi, imsak vakti girmeden önce yahut imsak vakti girdikten sonra (eğer yiyip-içmediyse ve oruca mani olacak bir şey yapmadıysa) oruca niyet etmelidir. Dil ile niyet şöyle yapılabilir: “Niyet ettim ya Rabbim senin rızan için (Ramazan-Nafile) oruç tutmaya.” Niyet edilirken tutulacak orucun Ramazan orucu yahut nafile oruç olduğunu belirtmek daha faziletlidir.
Oruç Niyeti Ne Zamana Kadar Edilir?
Ulemalar tarafından genel kabul gören görüş, niyetin imsak vaktine kadar edilmesi gerektiğidir fakat mezhepler arasında oruca niyet etme vakti hususunda farklılıklar vardır. Şafii mezhebinde nafile oruçlar dışındaki tüm oruçlar için imsak vaktine kadar niyet etme şartı varken Hanefi mezhebinde de imsak vaktine kadar niyet edilmesi tavsiye edilir fakat orucu bozacak bir davranışta bulunulmadığı sürece gün içerisinde de (öğle vaktine kadar) niyet edilebilir.
Oruca Niyet Ettikten Sonra Vazgeçilir Mi?
İmsak vakti girdikten sonra niyetli olan kişi bu niyetinden vazgeçip orucunu bozarsa kefaret gerekir. Oruç kefareti, iki kamerî ay veya 60 gün ara vermeksizin oruç tutmaktır. Buna da gücü yetmeyen kişi, 60 fakiri bir gün ya da bir fakiri 60 gün doyurur. Bu kefaretin yanında ayrıca, tövbe edilmesi ve bozulan orucun da kazası gerekir (Merğinânî, el-Hidâye, 1/122-123).
Henüz imsak vakti girmeden niyet etmiş kişi ise imsak vakti girmeden niyetinden vazgeçerse kefaret gerekmez. Başlanan ibadetin tamamlanması gerekmektedir. İmsak vaktinden sonra orucun başladığı göz önünde bulundurulduğunda imsaktan önce niyetten vazgeçmiş kişinin oruca başlamadığı için kefaret orucu tutması gerekmez.
Oruca Niyet Etmeyi Unutan Kişinin Orucu Kabul Olur Mu?
Oruca niyet etmenin şartları arasında niyeti söz ile dile getirmek yoktur fakat dil ile niyet edilmesi eftaldir. Ertesi gün oruç tutmak bilinci ile sahura kalkmak yahut “ben yarın oruçlu olacağım” demek dahi bir niyet olarak kabul edilir. Niyet etmeyi unutan kişi sabah kalktığında bir şey yiyip içmediyse ve oruca mani olacak bir şey yapmadıysa sabah niyet edebilir. Tüm bunlara rağmen niyet etmeyi unutan kişi bile oruçlu olduğu bilinci ile yemiyor içmiyor ise zaten niyet etmiş durumdadır.
Oruca Niyet Etme Duası Nasıl Edilir?
Oruca niyet etmek için “oruca niyet etme duası” şeklinde özel bir dua yoktur. Kişi, istediği şekilde dua ederek oruca niyetlenebilir. Niyetten maksat, kişinin o günü yahut ertesi günü oruçlu geçireceğini beyan etmesidir. Oruca niyetlenecek kişinin “Niyet ettim Allah rızası için oruç tutmaya” demesi yeterlidir. Ancak dileyen niyet ederken istediği şekilde dua da edebilir.
Kaynak
Neden Zekat?
Zekat, belli bir miktârı aşan mal ve paranın kırkta birinin yoksullara dağıtılmasıdır. Sözlükteki anlamıysa bereket ve temizlenmek demektir. Çünkü inananlar bilir ki sahip oldukları her şeyde yoksulların da payı vardır. Bu yüzden Müslümanlar, mallarını paylaşarak temizler ve bereketlendirirler.
Zekat; sosyal eşitsizliklerin aşılmasına yardımcı olur, malı bereketlendirir, kalbi temiz tutar. İnsanlar arasında muhabbet, anlayış, empati ve kardeşliği kuvvetlendiren zekat bağışı, Allah için, toplum yararına yapılan bir ibadettir.
Peygamber Efendimizin (SAV) hayatında da zekatın önemini vurgulayan örnekler vardır: Ebu Eyyûb (r.a) beni cennete götürecek bir amel söyler misin Ya Rasulallah dediğinde Efendimiz: “Allah’a ibadet eder, O’na hiçbir şeyi ortak koşmazsın. Namazı kılar, zekatı verir ve akrabanı görüp gözetirsin.” buyurmuştur. (Buhari, Zekat 1 – Müslim İman 12)
